Provero Congres 2023

In deze sessie wordt ingegaan op de wijze waarop activiteiten in strijd met het omgevingsplan mogelijk kunnen worden gemaakt. Dat doen we samen op basis van de actuele stand van zaken van wet- en regelgeving. Het voorbereiden van een strategie voor het maken van keuzes vormt de rode draad in deze sessie.

De strategische keuzes geven antwoord op de volgende vragen:

• wat moet in alle gevallen aan voorbereiding worden verricht;
• wanneer kan een buitenplanse omgevingsplanactiviteit worden gebruikt;
• wanneer wordt een wijzigingsbesluit gebruikt;
• wat zijn de strategische verschillen voor de korte termijn en de lange termijn;
• hoe werkt publiceren en bekendmaken met STOP-TPOD;
• hoe werkt publiceren en bekendmaken met TAM-IMRO?

Met het omgevingsplan verandert er nogal wat als het gaat over de geometrische informatie. We gaan werken met werkingsgebieden voor de regelgeving in het plan. Gemeenten hebben over het algemeen grote hoeveelheden digitale geografische informatie, denk aan de basisregistratie adressen en gebouwen (BAG) of grootschalige topografie (BGT). Ook de afdeling die het beheer van de openbare ruimte verzorgt, heeft veel materiaal al liggen. Wat kun je straks met deze gegevens?  Kan je er wat mee met het omgevingsplan en zo ja, hoe dan? En wat moet je zelf nog doen? In deze sessie nemen we een aantal geometrische gegevens sets door die nuttig kunnen zijn bij het maken van het omgevingsplan en proberen we zoveel mogelijk praktische tips te geven om van start te gaan om dit te gaan gebruiken bij het omgevingsplan.

Jarenlang werken wij met bestemmingsplannen waarbij vanuit de digitale plankaart relaties worden gelegd met het bijbehorende artikel in de regels en waarbij ook het kleurtje van wat je ziet nog enige betekenis heeft. Per 1 januari 2024 springen we in het diepe en krijgen we te maken met juridische regels waaraan één of meerdere locaties (Geo) worden gekoppeld om een werkingsgebied te vormen van de betreffende regel. Binnen de bevoegd gezagen is de uitdaging niet alleen hoe te komen tot een goed leesbaar en toepasbaar Omgevingsplan. Maar ook de invloed van de Geo op de leesbaarheid en toegankelijkheid. Wat is het juiste moment om de Geo erbij te betrekken en hoe beheren we al die geo-data. In deze sessie neemt Fokke Plantinga je mee in de keuzes die voor liggen en hoe er momenteel in diverse praktijksituaties mee om wordt gegaan. Tegelijk is hij ook erg nieuwsgierig waar jij tegen aan loopt en hoopt hier tijdens deze sessie ook wat handvatten voor te kunnen geven.

Kunnen we eigenlijk nog wel uit de voeten met de huidige organisatiestructuur, waarbij plan en VTH gescheiden werelden zijn? Welke nieuwe rollen worden voorzien (regelanalist, regelbeheerder, planregisseur)? Wat betekent het annoteren van het omgevingsplan voor het maken van toepasbare regels? En welke invloed heeft het maken van toepasbare regels voor het vergunningenproces? Gaat de inhoud van bestaande functies veranderen, zoals de rol van de tekenaar? Hoe gaat de samenwerking met bureaus eruitzien? Met welke veranderingen krijgen vergunningverleners te maken bij het toetsen van aanvragen aan het omgevingsplan? Gemeente Deventer is een van de gemeenten die heeft meegedaan met het Indringend Keten Testen. Er is gestart met het testen van de losse onderdelen: het maken en publiceren van het omgevingsplan, de VTH-keten en het maken en publiceren van toepasbare regels. Geleidelijk aan zijn steeds meer onderdelen in samenhang getest. Dit bleek niet alleen nuttig om de werking van het DSO te beproeven, maar gaf de gemeente ook veel inzicht in de onderlinge samenwerking en de veranderingen hierin.  In deze sessie worden de ervaringen gedeeld die de gemeente Deventer heeft opgedaan en de keuzes die gemaakt moeten worden. 

Binnen het stelsel van de Omgevingswet liggen de taken en bevoegdheden zoveel mogelijk op het laagste bestuursniveau (Decentraal, tenzij). Naast gemeenten en waterschappen hebben ook provincies en het Rijk taken en bevoegdheden binnen het omgevingsrecht, soms naast elkaar en soms overlappend. Dat vraagt om een goede samenwerking!

Het is dus zaak om elkaar te vinden en dat blijkt best lastig.

In deze sessie nemen we je mee in de praktijk aan de hand van voorbeelden. En we lichten toe hoe je als gemeente kunt weten met welke rijkspartijen je moet samenwerken en hoe we met elkaar in contact kunnen komen.

Jeroen Barendregt is Product Owner van de viewers van het DSO & Kaartmotor en presenteert de laatste stand van zaken met betrekking tot de ontwikkeling en positionering van de viewers Regels op de Kaart (VRK) en Document op de Kaart (VDK). Onderdeel van de presentatie is een demo waarin ook zichtbaar wordt op welke wijze annotaties (bijvoorbeeld activiteiten) op de kaart gevisualiseerd worden voor de gebruikers van de viewer.

Deze sessie sluit aan op de sessies van Rick Bleeker over ‘Stand van zaken en werking van de vergunningcheck en het aanvragen binnen het omgevingsloket’ in de tweede ronde alsmede op de sessie van Imke Hornix over ‘Annoteren van wet naar loket’ in de derde ronde.

Met het werken aan het omgevingsplan springt één verandering naar voren:

Het werken binnen één plan! En daarmee is de consolidatiefunctionaliteit een noodzakelijkheid. Het voordeel: Met de functionaliteit, plannen samen te kunnen voegen, worden parallelle omgevingsplanwijzigingen mogelijk zonder impact op het ‘moeder-omgevingsplan’. Losstaande projecten van uw omgevingsplan kunnen zo doorlopend worden gewijzigd en gedurende het traject worden gespiegeld aan de juridische werkelijkheid.

Interesse hoe de nieuwe werkwijze in de praktijk eruitziet? Wij, Enzo Kruger en Lodewijk Vos, demonstreren deze functionele werkwijze van het consolideren van meerdere wijzigingsbesluiten graag aan de hand van een voorbeeld in NedOmgeving.

Het is zover: op 1 januari 2024 treedt de Omgevingswet in werking! Terwijl iedereen nog druk is met de voorbereiding hierop kijkt Visma Roxit ook verder. In de wetenschap dat nog veel functionaliteit zal doorontwikkelen, richten wij ons nu op de bijhouding van geometrieën van omgevingsdocumenten. Het beheer van deze geometrieën is complexer dan initieel voorzien. CAD-systemen blijven een prominente rol houden. Hoe stroomlijn je het werkproces tussen Rx.Base als bron en het CAD-systeem als tekenapplicatie? Tijdens deze sessie op het Provero Congres laten wij u zien hoe Rx.Base u hiermee helpt.

Op 1 januari gaat het dan eindelijk echt gebeuren. De Omgevingswet treedt in werking. De theorie is in kannen en kruiken, maar hoe gaat de hele flow nou in de praktijk? Hoe maak je een wijzigingsbesluit? Hoe werk je met TAM-IMRO? Hoe annoteer je? Hoe controleer je? En hoe publiceer je? En hoe maak je toepasbare regels? Wij laten dit in een korte demo zien hoe het werkt in Tercera-GO! en de Berkeley Modeler.

De Omgevingswet komt er (nu dan echt) aan. Of je nu bij de gemeente werkt als planoloog, stedenbouwkundige, beleidsmedewerker, projectleider, planjurist, vergunningverlener, toezichthouder, handhaver of ICT-specialist: je gaat het merken. Alle opgaves en projecten lopen daarnaast gewoon door.

Dus is de vraag bij veel gemeenteambtenaren: wat moet ik nu doen? Wat moet eerst, wat kan straks, wie heb ik nodig? Suzanne van der Beele, jurist en vakredacteur omgevingsrecht bij Schulinck, loopt enkele punten op de enorme ‘to do lijst’ voor de implementatie van de Omgevingswet met je door en probeert samen met jou deze vragen te beantwoorden.

Arie Duindam neemt je in de breedte mee in de stand van zaken van het DSO-LV. Hij schetst de roadmap naar inwerkingtreding, de voorgenomen ICT ontwikkelingen voor de komende tijd, inzicht in de inrichting van het beheer en de globale toekomstvisie.

Rick Bleeker is werkzaam bij Rijkswaterstaat en verantwoordelijk voor de gebruikerstoepassingen.

Bij de gebruikerstoepassingen Vergunningcheck, Aanvragen en Maatregelen op Maat staat de gebruiksvriendelijkheid voorop. Hoe begrijpelijk de systemen zijn is in belangrijke mate ook afhankelijk van de toepasbare regels. Deze zijn ook met elkaar verbonden: hoe omgevingsdocumenten worden geannoteerd heeft een directe connectie met de checker en de aanvragen van vergunningen en daarmee de toepasbare regels.

In deze sessie licht Rick Bleeker de ontwerpkeuzen in de gebruikerstoepassingen toe aan de hand van concrete voorbeelden met de werkende software en content die is aangeleverd door verschillende overheidslagen.

Deze sessie sluit aan op de sessie van Imke Hornix ‘Annoteren van wet naar loket’ waarbij ingegaan wordt op de essentie van het annoteren van het omgevingsplan en de doorwerking in het loket in ronde 3 en de sessie van Jeroen Barendregt over ‘Stand van zaken werking viewers in het omgevingsloket’ in ronde 1.

Bij de gemeente Arnhem denken we dat je alleen maar het omgevingsplan kan opbouwen en wijzigen door eerst de basis op orde te stellen. Dit doen we door nu al gebruik te maken van de mogelijkheden van een bestemmingsplan met verbrede reikwijdte. Met dit instrument kunnen we onze bestaande bestemmingsplannen omzetten in een structuur die we makkelijk kunnen invoegen in het omgevingsplan. Daarmee kunnen we na inwerkingtreding van de Omgevingswet voor 90% van de stad de ruimtelijke regels gelijk omzetten naar het nieuwe deel van het omgevingsplan. Dit omgevingsplan bevat bovendien reserveringen voor de nog op te nemen nieuwe regels. Vervolgens kunnen we op basis van een milieukwaliteitsplan, waarin het milieubeleid van Arnhem staat, per thema het omgevingsplan gaan aanvullen met milieuregels ter vervanging van de bruidsschat. Voor het mogelijk maken van nieuwe ontwikkelingen hebben we het Arnhemse handboek opgesteld. Het handboek bevat een toelichting op de opbouw van het omgevingsplan en de werkafspraken. Het handboek is noodzakelijk voor het vasthouden van de systematiek en het kunnen uitbesteden aan een planbureau. Het Arnhemse Handboek bevat ook de regelbibliotheek.

Tijdens deze sessie gaan we in op het proces van het wijzigen van het omgevingsplan. We benaderen dat proces vooral vanuit de techniek. We gaan in op de producten en gegevens die je tijdens de verschillende fasen van de procedure moet aanleveren. Hoe ziet het wijzigingsbesluit er uit? Welke wijzigingsmethoden zijn er? Wat zien college en raad en waar zien ze dat? Wat zie je in het DSO van besluit en procedure? Er zullen geregeld meerdere wijzigingen van het omgevingsplan tegelijkertijd plaatsvinden. We constateren dat er regie nodig is om die gelijktijdige wijzigingen in goede banen te leiden en gaan in op wat die regierol zoal inhoudt.

Als gemeente weet je één ding zeker: je hebt maar één omgevingsplan. Om te weten hoe je daar aan (samen)werkt, is het belangrijk eerst te weten wie er bij dat ene omgevingsplan betrokken zijn (en waarom). In deze workshop maken we aan de hand van een case van een uitbestedende gemeente letterlijk inzichtelijk wie er samen (moeten) werken aan een wijziging van dat ene omgevingsplan. En ontdekken we welke aspecten meespelen om deze samenwerking succesvol te maken. Let op! Deze workshop vereist actieve deelname!

Het omgevingsplan wordt straks niet meer integraal herzien zoals in het verleden het bestemmingsplan. Om het omgevingsplan actueel te houden, is voorzien in een inpassingsplicht voor alle buitenplanse omgevingsplanactiviteiten. Maar wanneer pas je in? Doe je dit na gereedkomen van het project of pas na vijf jaar? Hoe werkt dit en welke procedure moet worden gevolgd om in te passen? Aangezien er onder de Omgevingswet naar verwachting heel veel BOPA’s worden verleend, vraagt dit wel specifieke aandacht. Dit zal ook in het DSO goed moeten worden georganiseerd.

Imke Hornix is werkzaam bij Programma Aan de Slag (BZK) en Expert Toepasbare Regels. Ze neemt jullie mee in de keten ‘van wet naar loket’ en laat zien aan de hand van de Bruidsschat van de gemeente hoe een Omgevingsplan geannoteerd is met locaties en activiteiten.

Door kenmerken mee te geven aan activiteiten wordt er een link gemaakt met de toepasbare regels. Deze zijn terug te vinden in het loket zowel als check als de indieningsvereisten.. Wat betekent dat ten aanzien van de opzet van je Omgevingsplan? Hoe ga je om met de bouwactiviteiten die in de Bruidsschat zitten? Hoe zorg je ervoor dat het plan wat je gaat schrijven aansluit bij de dienstverlening die in de bruidsschat geborgd is? Kortom Imke neemt je mee naar in de zoektocht voor het annoteren van het omgevingsplan in relatie tot toepasbare regels die ook in het loket te vinden zijn.

Het Omgevingsloket bestaat uit meerdere ingangen om informatie te kunnen vinden rondom de Omgevingswet. De viewer en de vergunningchecker spelen een grote rol bij de werkzaamheden voor ons vakgebied. In aanvulling op deze sessie wordt er in de sessie ‘Stand van zaken vergunningcheck en het aanvragen binnen het omgevingsloket’ van Rick Bleeker en de sessie ‘Stand van zaken werking viewers in het omgevingsloket’ (ronde 2) van Jeroen Barendrecht dieper ingegaan op de gevolgen van het annoteren van het omgevingsplan (ronde 1)

Het omgevingsplan wordt gewijzigd met wijzigingsbesluiten, maar ook door voorbereidingsbesluit, reactieve interventie en projectbesluit. Een deel van die besluiten stelt de gemeente zelf vast, een ander deel stellen provincie, Rijk en waterschap vast. Dat wordt meervoudig bronhouderschap genoemd: er zijn meerdere bronhouders die hetzelfde omgevingsdocument kunnen wijzigen. Om te voorkomen dat meerdere bronhouders in dezelfde bestandenset moeten werken wordt het  meervoudig bronhouderschap technisch opgelost met het tijdelijk regelingdeel. Voorbereidingsbesluit, reactieve interventie en projectbesluit voegen een tijdelijk regelingdeel toe aan het omgevingsplan. De geconsolideerde regeling van het omgevingsplan bestaat daardoor uit de hoofdregeling, waarin de reguliere omgevingsplanregels van de gemeente staan, en alle tijdelijk regelingdelen die daarbij horen.

In deze workshop laten we zien hoe het tijdelijk regelingdeel werkt en wat de overeenkomsten en verschillen zijn tussen tijdelijk regelingdelen vanuit voorbereidingsbesluit, reactieve interventie en projectbesluit. We doen dat vooral aan de hand van voorbeelden. Ook gaan we in op het annoteren van tijdelijk regelingdelen met activiteiten. Is het wenselijk om dat te doen? En zo ja, hoe pas je dan die activiteiten in in de functionele structuur van de Registratie Toepasbare Regels? Wie maakt dan de toepasbare regels? Hoe werkt het dan bij de vergunningcheck?

Het tijdelijk regelingdeel wordt ook gebruikt bij het voorbereidingsbesluit van de gemeente zelf, dat het eigen omgevingsplan wijzigt met voorbeschermingsregels, en het voorbereidingsbesluit van de provincie dat de eigen omgevingsverordening wijzigt met voorbeschermingsregels.

Ja mits, vergunningvrij als dit kan, vergunningplicht als dat moet. Meer meldingsplicht en informatieplicht dan vergunningplicht. Veel meer bouwtechnisch vergunningvrij of meldingsplichtig, geen vergunningplicht meer voor brandveilig gebruik en Bouw- en sloopveiligheid gaat uit de vergunning en wordt een informatieplicht. Zo maar een paar effecten van de Omgevingswet. Maar hoe kunnen wij de kosten voor het uitvoeren van alle werkzaamheden nog blijven dekken, als alleen voor een vergunning leges mogen worden geheven. In deze workshop wordt ingegaan op de onhoudbaarheid van het huidige legesstelsel, en gaan we samen met u onderzoeken welke alternatieve mogelijkheden er zijn om de VTH-taken te financieren.

Een workshop met het laatste nieuws over de Wkb, met daarin aandacht voor de deelleveringen, kleine afwijkingen die een verklaring in de weg staan, en over gelijkwaardigheden. In veel bouwprojecten worden innovaties, nieuwe producten en nog niet aan de prestatie-eisen te toetsen materialen toegepast. Zijn dit gelijkwaardigheden waardoor ze buiten de Wkb vallen of kan er voor breed geaccepteerde producten en materialen een database worden ontwikkeld waar zowel bevoegd gezag als kwaliteitsborgers gebruik van kunnen maken? Hajé van Egmond van het ministerie van BZK neemt u mee in deze actualiteiten en dit idee om te komen tot deze database.